Euskal Estatugintza eta euskara (PPT)

Mario Zubiaga

UEU 2015

Premisa

Euskara elementu objektiboa da (hizkuntza/kultura) baina politikaren baitan dago bere iraupena/ desagerpena × 

Politika ulertzeko modua: post-fundazionalismoaren garaia

Soziologia (politika) Kontsentsua Identitatea Multikulturalismoa Kudeaketa

Politikotasuna Polarizatzea Identifikazioa Artikulazioa Gertakizuna

Arrisku “errejoniarra” × 

Ethnopolitics-etik, Technopolitics-era… Teoria kri(p)tikoa: artikulazio hegemoniko, adierazle flotagarri, huts, loka, eusgunea/lotunea (point de capiton?)… Eta, azkenik, nukleo irradiatzailea…

× 

“Printzea”, botere-jokoen kutxa beltza…

× 

Eredu postfundazionala: Politika ulertzeko tresna, tresna normatiboa eta eraldatzailea…

× 

Ikuspegi ziklikoa eta itxaropen antzuak edota aukerak: Espainiako Trantsizioa eta “la sexta”-ren marko sinbolikoa…

Premisa

“Euskal” dena ez da inoiz finkoa izan(go) × 

“Euskal” denaren definizio historiko kontingenteak kokatu(ko) du euskara locus jakin batean.

× 

Definizio horretan bilduko diren edukien artikulazioa liskartsua izan(go) da beti.

× 

Arruntki, artikulazio horretan edukiren batek bere partikulartasuna (partzialki) galduko du eta kate osoaren adierazle bilakatuko da.

× 

Eduki horren zentralitatea ez da naturala, botere jokoen baitakoa da.

× 

Euskara kate begi izan daiteke artikulazio desberdinetan, eta zentralitatea gal/irabazi dezake denboran zehar: etno-kate begia… Non?

Diario de Navarra Mapa diskurtsiboak 2015 Hauteskunde programak (gazt)

UPNko programa, Leitzan (2015)

Premisa

Artikulazio diskurtsibo horiek prozesu historiko ezagunetan garatu(ko) dira Status juridikoaren eskaera/lorpena eta materializatze juridiko-politiko lurraldezkoa

ESTATUGINTZA

Euskal herritartasunaren osaketa, Errebindikazio eta politika publiko barneratzaileen bitartez

NAZIOGINTZA Historia jakin baten osaketa eta ondare kulturalaren errekuperazioa eta garapena

Hurrenkera desberdinak: España/Frantzia, BH... Euskal Herrian... LEHEN, ORAIN... Eta BIHAR

Euskal herria: Estaturik gabeko herrigintza/naziogintza × 

Estatu jakobinoa jomuga: Lurralde batasuna, identitate koherentean oinarritutako naziogintza homogeneizatzailea

× 

Ezinetik, kategoria klasikoak: estaturik gabeko nazioak… Estatua ala nazioa amets? Biak, kontraesanik gabe. (Edo) Abertzalearen desioa: euskal estatu independientea

Euskaltzalearen desioa: euskal herri euskalduna

Euskal herritarra izateko modu nagusia, abertzalea; abertzalea izateko modu nagusia, euskalduna-euskalzalea; euskalduna izateko modu nagusia, abertzalea.

Euskal herria: Estatugintzan murgilduta, herrigintzaren bidetik × 

Estatuari BAI: Estatu garaikidearen funtzioak (Jessop): Erabaki burujabeak hartzeko tresna (egokia): banaketa/ pilaketa/polis-a (Justizia-eskala, Fraser)

× 

Estatua partikular eta unibertsalen arteko itzultzaile (unibertsalen arteko lehentasunak + partikularren unibertsalizatzea, Harvey)

× 

Euskal estatugintzan aurrera jotzeko, herrigintza (demokrazia), ez “gatazkaren konponbidea”.

× 

Israel (amets) vs Irlanda (amesgaizto): euskal estatugintza eta euskalgintzaren arteko kontraesanen areagotzea.

Arrisku “estatizista” × 

“Euskal estatua derrigorrez behar du euskarak”… Estatu Estatikoa… (Lurralde batasuna behar du Estatuak…)

× 

“Euskal estatua” ala “euskara”, dikotomia faltsua. Herrigintza, estatugintzaren (eta euskalgintzaren) giltzarria.

× 

Euskarak ez du (agian) estaturik behar, baina euskal estatugintza/ herrigintza prozesuan egon behar du, ezinbesteko kate maila bezala. Boteretze kolektiboaren baitan, alegia.

Arrisku “bolivariarra” × 

“Gintza” prozesuak artikulazio-identifikazio prozesuak dira, ez melting-potak: Igor Elortza eta Senegaleko danborrak.

× 

Munduko subalternoak batu zaitezte! Euskararen industria, Gasco, eta Sabin Azua, strategy director.

× 

H* Operazioak konplexuak dira gizarte garatu/konplexuetan

Euskara, euskal herrigintza eta estatugintzan… Nola? HERRIGINTZA ERAGIN POLITIKA Legezko marko ahula: etnozidioa ekidin “Euskal herrian baita euskaraz ere” IDENTITATE POLITIKA Euskararen Erdigune sinbolikoetan, Euskal erakundeen babesean. BOTERE POLITIKA Arlo Politiko Zabalean bezala: Galdeketak (erabaki beharra) Katalunia/polarizazioa Euskalgintzan: Adibidez, Bilbon, euskaraz, soilik (hautatu eta erabaki beharra) Lutxo Egiaren performance-tik harago

HERRITAR BURUJABEAK

ERABAKITIK, ERABAKITZEKO ESKUBIDEA

ERABAKITZEKO OBLIGAZIOKONPROMISO BANAKAKOA (Tymos, Sloterdijk) (Ez da eskaera/interpelazio kolektiboa)

Euskara, euskal herrigintza eta estatugintzan… Nola? × 

Geometria aldakorreko logika politikoak, tokian tokikoak

× 

Une mobilizatzailea, erakundetuta dauden guneetan (hizkuntz-eskubide formalak ziurtatuta), une instituzionalizatzailea, legezko bermerik ez dagoen lekuetan

× 

“Libre (estatua) izateko eskubidea, libre (estatua) izateko obligazioa da... (Sarrionandia)” Azurmendik jasota...

× 

Euskaldun izateko eskubidea, euskaldun aritzeko obligazioa da... Batez ere, oztopoak daudenean... (Oztopoen bila)

Mahai-ingurua

× 

Aldaketaren aldeko grinak batu gaitu, konbentzituok.

× 

Aldaketaren beharraz konbentzitu: borroka diskurtsiboa

× 

Hirschman eta “erreakzioaren/aldaketaren erretorika”

ALDAKETA Premia Ekidin ezintasuna Finkatzea

ERREAKZIOA ESTATUGINTZA EUSKALGINTZA

Kontrako eragina Hutsalkeria Arriskua

Aldaketarako argudioak ARGUDIOAK

ESTATUGINTZA

EUSKALGINTZA

Premia (Arriskua)

Globalizazioan burujabetzaren beharra Eredu sozial-garapen auto-zentratuaren beharra Aniztasuna kudeatzeko tresna eza …

Hizkuntza kurrikularra Hiri-pidgina Periferiaren galera Erronka teknologikoa Disneyfikazioa ...

Ekidin ezintasuna

Estatuaren pizkundea Nazio-estatuen krisia Eskozia/Katalunia ...

IABB (Moulines) Monopolioaren errenta (Harvey) ...

Finkatzea

Autogobernua blindatzea eta garatzea Demokratizazioan aurrera egitea ...

Urratsak sendotzea Euskal kulturaren erroa (Jana al da munduan egoteko/izateko euskal modua?) ...

Zenbait aipu × 

Nik ere “gizon zuria” izan nahi dut, (Sarriren kontrara) “emakume indigena” (euskalduna) naizen arren

× 

Helburua desagertzea da, inoiz desagertuko ez dela jakinik. Abertzalea (akaso bai, autodefinizio politiko gisa), sozialista, feminista, euskalduna…

× 

Euskaldun identifikazioa, prozesu gisa, pitzadura ontiko batetik dator, ontologizatu egiten da “euskalduna”, elebitasunetik. Elebakarra, ez da “euskalduna”, Euskal estatuko herritarra “abertzalea” ez den bezala… Kategoria gisa, ari gara.

× 

Estatugintza (une mobilizatzailea/une instituzionalizatzailea, etengabe, elkarrizketan: Kataluniako adibidea.

Zenbait aipu × 

Estatugintza, demokratizazioaren aldaera gisa.

× 

Tresnak: GED.

× 

Leloa: Denontzat lekua (banderarik ez), denok hobeto bizitzeko.