Datos paleoclimáticos y culturales de la Cova del Bolomor vinculados a la variación de la línea de costa en el Pleistoceno medio

July 27, 2017 | Autor: P. Guillem Calatayud | Categoría: Zooarchaeology, Paleoclimatology, Paleoecology, Small Mammals
Share Embed


Descripción

cEOARQUEOLOCtA QUATERNARI LITORAL Memorial Maria Pilar Fumanal

Universitat de Valéncia Departar-nent de Geografia

1999

*,,,fÍ,27i'?"i";::;:";:,T;#;'i']';"1,1', Datos paleoclimáticos y culturales de La Cova del Bolomor vinculados a la vartación c1e la Linea de costa en el Pleistoceno medio JosEP

rBnNÁNorz

PERIS,'

PERE GUILLEM CALATAYUD* *

RAFAEL

lranrÍNpz

VALLE* *

Abstract PALEOCilI,LATIC AND CULTL]KAL DATA OF-THE BOTOMOR CAT,ry RELATED TO LITTORAL CHANGES IN THE IIIDDIE PIEISTOCENE. The auailable information about tbe seclimentological, Jaunal, enuíl'onnlental anrJ cu.ltw'al imuesti gations otre interlittked tbat prottídes the Large lithc,tstcrtigraphical sequence of tbe m,icidle Pleistocene in tbe caue oJ Br¡lot¡.tor. Tbe clear sitwation of his palaeoclíntatic phases Bolontor I-V u)itb chronolog)) and datatíonsfrom 1O0 000 to 100 O0O years BP bñngs precise inforntation tbat helps to Ltnderstand the changes ofthe beach in the area. Tbe Jaunal sndy perfectly.fited, in tbe climatic oscillation points to the cbanges oJ the landscape in tbe clffirent phctses of regressioi,t-tr.,tnsgression tbese things are sensitiue to tbe supplies of rar.tu material. This sbotus spatial ¡mplicclti()ns ancl a cultwral ancl gectmctrphological interconnexions, it sbotrs uery seixsitiue to the euolution of the bectcb border becatLse the raw material proceed of tbe prelittoral area cleply _ioinecl uitb tbe beaches.

Resutn S'imterrelaciona la infctrmació disponible sobre les inuestig(ncions sectrimentológiques, J'aunístiqnes, ambíentals, cttltttrals, etc. qLLe proporcíona l'aw¡tlia seqiLéncia litoestrcttigr1fica del Plistocé m,itja de la Co'ua del Bolomor. La clara situació de les seues.fasespaleoclimdtiques (Bolomor I-V) an'tb cronologia i datacictns entre 100.0O0 i 40O.O0O anys BP apoftct informació precisa que ajuda a comprendre la uariacíó de la línia de costd en I'drea, L'estu.cl'ifaunístic, perfectament enquadrat en les oscí/ lctcions clintdtiques. ctpLtnta les ntoclificctcions del paisatge de les distintesfases cle regressió-transgressió. la qual cosa és sensible a I'aprouisíonament de mdt¿ries ptimeres. AqrLest ctbastíment presenta implícacions espacials i d'iixterconnexió cultural i geontorfológicot, al temps qLLe es mastrrt molt sensíble a I'euc¡itLció del litoral, atés que les matér|es primeres procedeixen cle I'd.rea prelitoral, íntimament lligada a les platges.

Resumen Se interrelaciona la ittformctción disponible de inuestigaciomes sedimentológicas, faunísticas, ambientales, culturales, etc., que propocictna la amplia secuencia litoestratigrltfica clel Pleistocemo meclio de la Coua del Br.tlomor. Ia clara situ(.tción de sus fases paleoclimáticas (Bolomor I-V) con cronología -r, datr.tciones enh'e 100.000 -y 400.000 años BP, apofia informacíónprecisa qrLe ayuda a cctmpremcler la uariacióm del litoral clel area. El esntrlio fau.nísticc.¡, encuaclrado perfectamente en las oscilaciones climó.ticas, apLlntrl las motli.ficotciones del paisa-

c.l,e las rlístintas fases de regresiónlransgresión, cuestión que repercute en el aprr:uisionamiento de materias pñmas. Dicba prc,tuisión tiene implicacíones espaciales y de ínterconexión cultnral 1t geomorfológica, mostrámdose muy sensible a la euoh,tciótt litoral, 1a que las mctterias pr¡mas proceden del área prelitoral, íntimamente ligada a las playas.

-ie

1. INTRODUCCION E1 estudio est,1 basado principalmente en 1as excavaciones (1989-7996) realizadas en la Cova de1 Bolomor que han proporcronado abundante material faunístico

*

(mícro y macro) y 1ítico de aportación y manipulación antrópica. Estos conjuntos fueron reunidos y transforma dos por el homble, otros animales y agentes lísicos natura1es. Las hipótesis planteadas ifltentan relacionar 1os dis-

Depdrtdruenr de Prehistbna ) Arquealogia. Uniaersitat de Valincia

+*

Aluseu de

la Valhorta (Tírig).

125

J. FERNANDEZ PERIS. P

GUILLEM CALATAYUD Y R, MARTINEZ VALLE

tintos materiales sedimentológicos, faunísticos, culturales que proporciona 1a amplia secuencia cronoestratlgráfica de Bolomo¡ supelior a los 250.000 años, con 1a ubicación de 1a 1ínea de costa y 1a rcconstrucción paleoambiental. 2. ANÁIISIS SEDIMENToLÓGICO

En

e1

yacimiento Cova de1 Bolomor, rico en indus-

trias premusterienses, las características paleoclimáticas proceden de datos elahorados a partir de la sedimentología. macrofauna y microf:runa (Fuu,q.N,ql, 19931 FpnrÁx oez et c.rl., 1994; Fu¡,r¡Nlr, 1995; Guirr-p.¡,r, 1995; M,q.]in\rzV.u-rE, 1995; F¡mÁNo¡z et a|.7997;1998). Se han determinado cuatro fases paleoclimáticas (FuNr,cN,{r, 1993): Fase Bolomor I (niveles XVII y XV). Colresponde a un lapso climático fi-esco y hirmedo. Fase Bolomor II (niveles XIV y )fl1), Período climático con rasgos interestadiales, cáliclo y húrr-redo, que ha pern'ritldo el encharcamiento periódico de la cueva. Cronológicamente se inscrrbe clentro del estadio isotópico 7 (Riss II-III alpino). En el nivel XIV se han obtenido por termoluminiscencia dos dataciones con valores

y 225.OOOI3+.000 BP y Lrna tercera nivel XIIIa de 152.000123.000 RP. Fase Bolomor III (niveles XII, )(I. IX y \/I[). Ernpicz? cotr una oscilación fresca y húmeda, que paulatinamente tiencle hacia una situación más ri¡¡lrosa y á]Iida (nivel XIi), para posteriormcntc remitir poco :t poco e instalarse un clima templaclo y muy hÍunedo (nivel VIII). Estaríamos ante e1 estaclio isotópico 6 o Riss III alpino. c1e 233.000135.000

en

e1

Fase Bolomor IV (nir.eles VII :1 I). Representa 1as oscilaciones templadas y hírmedas clel írltimo interglaciar. Esta fase se relaciona con el estacllo rsotópico 5 o e1 Riss--ülilrm alpino. La elevada humedad también ha provocado Ia inundación parcial de 1a cueva. En el nivel II se 1-ra obtenido una cl:rtación absoluta por TL de 121.000118.000 RP.

3. CONTRIBUCIÓN TAFONÓUTCE OT

IA MICROFAUNA Las concentraciones de micromamífleros, principalmente roeclores e insectívoros, se han folmado a partir de 1a acumulación de egagrópi1as de rapaces nocturnas y de letrinas de carnívoros. Los huesos de roedores e insectívoros han soportado alteraciones por la manrpulación y digestión de sus cazadores (Gunru,r y M,rRrrsrz, 1989; ANonEv's, 1990; FERNÁNDEZ J,r¡ro y Axotuvs, 1992), Una vez clepositados (roedores e insectívoros), han

sufrido interferencias postdeposicionales (Gurrrlu, 1996), provocadas por agentes físicos (meteorizactón. an'astre, caída de fracción é¡resar pisoteo, etc.) y qui

r¡icos (erosión por bacterias. hongos, etc.). Estos mecanrsmos han actuado con mayor o menor intensidacl hasta provocar la disolución de mrmerc¡sos restos óseos

y alterar la folmación osífela originaria. 126

- En 1a Cova de1 Bolomor', las pisadas de l-romínidos

y

1as cle 1os

tividad

predadores han influido en la represeflta-

las distintas unidades anatómicas. Los homínidos. además, dilecta o inclirectamente, han quemado pafie de estos pequeños huesos. E1 grado de calbona-

tación

c1e

c1e1

seclimento ha influido también en 1a repre

sentatrviclacl de 1os huesos, cudnto más brechificado está el nivel, mayor ha sido 1a disolución de 1os restos óseos.

No se ha podido establecer una proporcionalidad e1 núrmero de lestos óseos y la presencia humana en la caviclad. No obstante, a ruriz de los datos que se desprenden de la alternancia entre 1as ocupacrones

entre

humanas y predadores de macro y micromamífelos en yacimientos musterienses valencianos (V[uvrnol e/ a/.. 1996') y en parte ertrapolables a Bolomor. la prescncia humana en la cavidad debió permitil acúrmulos de micromamíferos importantes. cllando los predaclores no fueran molestados por e1 hombre. - La fractwración de maxilares, mandíbulas e inci sivos pone de rr-ranifiesto el gran deterioro postdcposrcional que han sufrido 1os huesos en Bolomol y ha quedado patentc que ni siquiela 1os molares han escapado de estas modrficaciones. Se ha documentado la dest¡-rc clón diferencial de molares e incisivos, hecl-ro que dificuita la lectura tafonómica y la interpretación climática de1 yacimientoPrácticamente la totaliclad cle los huesos postcraneales de Cor.a cle Bolomol están fracturados. La mayor pafie de fracturas son perpencliculares al eje de la diáflsis, como 1as regrstradas en huesos mineralizados y fracturados. Gran pafie c1e estos restos óseos i'actr-rrados han desaparecido. Las plsadas antrópicas. de otros predadores (rapaces o carnívoros) u otros animales, ha influido en la fiacturación, conseruación o destr-ucción de 1os htresos, así como el misn-ro proceso de cemcntación de 1os sedimentos. En e1 nivel XII la caída Éaravitatoria de gluesos es considerada como un factor más de fracturacrí>n y cles tr-rcción de los huesos en este nive1, extrzrpolable a ot1'os cofl fracción gruesa :rbundante.

La alteración química es otra interlerencia postcleposicional qlre ha influido directalrente en 1a fractura de los huesos. Es muy evidente en toda 1a secuencia y principalmente en 1os úrltimos tres niveles (I{[). En la mlsma ha tenido especial ir-rrportancia un mayor contac-

to de 1os huesos de micromamíferos con

1os agentes

meteorológicos exterlores v e1 desartollo de una cubierta vegetal. Todt¡s estos allentes de modificación han actuaclo simultáneamente o por separado )¡ no de forma excluyente. E1 resultaclo ha sido evidente: una elevacla fl'actr-rración de los huesos y la conserwación diferencial de las ciistintas nnidades de fi'actura. De este moclo. los húmerc¡s han quedado representados principalmente por epífisis clistales, las ulnas y lémures por epífisis pro

DAIOS PALEOCLIMATICOS Y CULTURALES DE LA COVA DEL BOLOMOR

xim.rles. ), las tibias por c1iáfisis, es decir, por aquellas p¿1rtes ¿1natómicas cuy:r estmctlua óse:r y uorfología es más resistente a cualquier tipo cle alteracrrin. - La erosión de molares e incisrvos taml¡ién ha que c1ac1o interfelicla por los agentes de modificación. Hemos podido lclacionar' la plesencia de Strix alttco con 1a fol'mación c1e los a¡¡regados osíf-eros de los nivcles I\¡. V ). VIL La ¿rltelaciírn postcleposrcional ha reclucido considerablemente los íncliccs c1e rrol:rres e rncrsi vos aféctaclos por los jngos gástrrcos de esta estrigifbr me c1u[ante los citados niveles en Bolom
Lihat lebih banyak...

Comentarios

Copyright © 2017 DATOSPDF Inc.