Colocaciones verbo-nominales con συμβούλιον en el Nuevo Testamento: análisis comparado del griego y su traducción al latín.

August 2, 2017 | Autor: M. Jiménez López | Categoría: New Testament, New Testament Textual Criticism, Ancient Greek Language, Collocations, Ancient Greek Syntax
Share Embed


Descripción

COLOCACIONES VERBO-NOMINALES CON ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ EN EL NUEVO TESTAMENTO: ANÁLISIS COMPARADO DEL GRIEGO Y SU TRADUCCIÓN AL LATÍN. XLIV Simposio de la SEL (Madrid, 28/01/2015) Mª Dolores Jiménez López (UAH) 1. Introducción: Proyecto: "Problemas de rección en griego y latín: colocaciones y construcciones con verbo soporte" (FFI2013-47357-C4-3-P). Construcción con verbo soporte (CVS): colocación verbo-nominal formada por un verbo "ligero" y un nombre de acción o eventivo que funciona como su OD, constituyendo un predicado complejo, del tipo de dar un paseo (pasear), hacer un resumen (resumir), tomar una decisión (decidir). Punto de partida: el griego del NT presenta estructuras diversas que en la Vulgata se vierten al latín, todas ellas, con el sustantivo consilium más un verbo soporte: (i) συµβούλιον + verbo soporte (λαµβάνω, δίδωµι) y συµβουλεύω (ii) βουλήν + verbo soporte (δίδωµι, ποιέω, τίθηµι) y βουλεύω (iii) γνώµην + verbo soporte (δίδωµι, ἔχω, ποιέω) Objetivo: estudio de las construcciones verbo-nominales con συµβούλιον ('celebrar un consejo, deliberar, tomar una decisión en consejo') en el NT. 2. Descripción de los datos del NT: Cuadro (1) συµβούλιον + λαµβάνω

δίδωµι

ποιέω

Total ejs.

consilium

3

ineo

1 (5a)

1 5 1

accipio facio do

1 (5b)

1

Verbo simple suadeo

11

11

συµβουλεύω

-οµαι

3 (2b,c,d) 1 (2e) 1 (2a)

5

1 (3)

1

1 (4)

1

2 (6a,b)

4

+

(2a) ἐξελθόντες δὲ οἱ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον κατ' αὐτοῦ, ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν. / Exeuntes autem pharisæi consilium faciebant adversus eum, quomodo perderent eum. ("En saliendo los fariseos, habido consejo contra él, tomaron la resolución de hacerle perecer", Ev.Matt. 12,14). (2b) Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ. / Tunc abeuntes Pharisaei consilium inierunt, ut caparent eum in sermone. ( “Entonces, habiéndose retirado los fariseos, tomaron consejo cómo le armarían lazos para cogerle en palabras”, Ev.Matt. 22,15). (2c) Πρωΐας δὲ γενοµένης συµβούλιον ἔλαβον πάντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ κατὰ τοῦ Ἰησοῦ ὥστε θανατῶσαι αὐτόν. / Mane autem facto, consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversus Iesum, ut eum morti traderent. ("Llegado el amanecer, tomaron consejo todos los sumos sacerdotes y los ancianos del pueblo contra Jesús al efecto de darle muerte" Ev.Matt. 27,1). (2d) συµβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραµέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις. / Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum Figuli in sepulturam peregrinorum. (“Y habido consejo, compraron con ellos el campo del alfarero para sepultura de los forasteros”, Ev.Matt. 27,7). (2e) καὶ συναχθέντες µετὰ τῶν πρεσβυτέρων συµβούλιόν τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν / Et congregati cum senioribus, consilio accepto, pecuniam copiosam dederunt militibus (“Ellos, reunidos con los ancianos, y habido consejo, dieron una buena suma de dinero a los soldados”, Ev.Matt. 28,12). (3) καὶ ἐξελθόντες οἱ Φαρισαῖοι εὐθὺς µετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν συµβούλιον ἐδίδουν κατ' αὐτοῦ ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν. / Et exeuntes pharisaei statim cum herodianis consilium faciebant adversus eum quomodo eum perderent ("Y saliendo los fariseos, habido luego consejo con los herodianos, tomaron la determinación de acabar con él", Ev.Marc. 3,6). (4) Καὶ εὐθὺς πρωῒ συµβούλιον ποιήσαντες οἱ ἀρχιερεῖς µετὰ τῶν πρεσβυτέρων καὶ γραµµατέων καὶ ὅλον τὸ συνέδριον, δήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήνεγκαν καὶ παρέδωκαν Πιλάτῳ. / Et confestim mane consilium facientes summi sacerdotes cum senioribus et scribis, id est universo concilio, vincientes Iesum duxerunt et tradiderunt Piato. (“Y luego al amanecer, después de celebrar consejo los sumos sacerdotes con los ancianos y los escribas, es decir, todo el sanedrín, atando a Jesús, lo llevaron de allí y lo entregaron a Pilato”, Ev.Marc. 15,1).

Colocaciones verbo-nominales con συµβούλιον en el Nuevo Testamento: análisis comparado del griego y su traducción al latín.

Mª Dolores Jiménez López (UAH) XLIV Simposio SEL (Madrid, 28/01/2014)


 (5a) ἦν δὲ Καϊάφας ὁ συµβουλεύσας τοῖς Ἰουδαίοις ὅτι συµφέρει ἕνα ἄνθρωπον ἀποθανεῖν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. / erat autem Caiaphas, qui consilium dederat Iudaeis: "Expedit unum hominem mori pro populo". ("Era Caifás quien había dado a los judíos aquel consejo: ‘Conviene que muera un hombre solo por el pueblo’", Ev.Jo. 18,14). (5b) συµβουλεύω σοι ἀγοράσαι παρ' ἐµοῦ χρυσίον πεπυρωµένον ἐκ πυρὸς ἵνα πλουτήσῃς / suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuples fias (“Te aconsejo que compres de mi oro acrisolado por el fuego, para que te enriquezas”, Apoc. 3,18). (6a) Ὡς δὲ ἐπληροῦντο ἡµέραι ἱκαναί, συνεβουλεύσαντο οἱ Ἰουδαῖοι ἀνελεῖν αὐτόν· / Cum autem implerentur dies multi, consilium fecerunt in unum Iudæi, ut eum interficerent; ("Cuando hubieron transucrrido bastantes días, tramaron los judíos el plan de matarle", Act.Ap. 9,23). (6b) Τότε συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως τοῦ λεγοµένου Καϊάφα, καὶ συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν καὶ ἀποκτείνωσιν· / Tunc congregati sunt principes sacerdotum et seniores populi in aulam principis sacerdotum, qui dicebantur Caiphas, et consilium fecerunt, ut Iesum dolo tenerent et occiderent; ("Por entonces se reunieron los sumos sacerdotes y los ancianos del pueblo en el palacio del sumo sacerdote, llamado Caifás, y acordaron prender a Jesús con engaño y darle muerte", Ev.Matt. 26,4). 3. Configuración de la colocación verbo-nominal: Sin modelo en el griego de época clásica.

deliberación, decisión, συµβούλιον δίδωµι/λαµβάνω/ποιέω: tomar una decisión (Mc 3,6; Mt 12,14; Mc 15,1) (García Santos, 2011, s.v.). Uso en el NT: 1x 'consejo' (8): (8) τότε ὁ Φῆστος συλλαλήσας µετὰ τοῦ συµβουλίου ἀπεκρίθη· ("Entonces Festo, tras deliberación con el consejo, respondió", Act.Ap. 25,12) 7x + verbo soporte = 'deliberar, tomar una decisión': (2a-e). συµβούλιον se documenta a partir del s. I a.C.: (9a) τῶν δὲ εἰς τὸ συµβούλιον παρειληµµένων οἱ µὲν τῷ Δηµοσθένει συγκατέθεντο περὶ τῆς ἀναγωγῆς, οἱ δὲ… ("de los participantes en el consejo, unos estaban de acuerdo con Demóstenes respecto a la partida de las naves, mientras que otros…", D.S. 13.2.3) (9b) Ἰούλιος Καῖσαρ αὐτοκράτωρ τὸ δεύτερον καὶ ἀρχιερεὺς µετὰ συµβουλίου γνώµης ἐπέκρινα. ("Yo, Julio César, dictador por segunda vez y pontífice máximo, he tomado esta decisión junto con mi senado", J. AJ. 14.192) (9c) κωνσίλιον γὰρ ἔτι νῦν τὸ συµβούλιον καλοῦσι καὶ τοὺς ὑπάτους κώνσουλας οἷον προβούλους (“pues consilium llaman todavía hoy al consejo y a los magistrados supremos 'cónsules', es decir, 'consejeros'”, Plu. Rom. 14.3) (9d) ἐπὶ τούτῳ δυσχεραίνων ὁ Αἰγύπτιος συνήγαγε βουλήν. τότε πρῶτον Χαιρέαν παρεκάλεσεν εἰς τὸ συµβούλιον καὶ ἔλεξεν ὧδε. ("disgustado por esto el Egipcio, reunió al consejo. Entonces, por primera vez, llamó a Quéreas al consejo y habló así", Charito 7.3.1) En papiros y fuentes no literarias (Moulton-Milligan,1929: s.v.).

3.1. El nombre συµβούλιον: Significado en los diccionarios: (7a) συµβούλ-ιον, τό, I. advice, counsel, esp. with purposes of evil, Ev.Matt.12.14, Ev.Marc.3.6. II. a council of advisors or assessors, PTeb.286.15 (ii A.D.), Plu.Luc.26; esp. freq. of the consilium of a Roman magistrate, governor, etc., SIG684.11 (Dyme, ii B.C.), al., Supp.Epigr.2.265 (Delph., ii B.C.), Act.Ap.25.12, Plu.Rom.14, 2.196e, etc. (LSJ s.v.) (7b) συµβούλιον, ου, τό. (1/8) sust. (σύµβουλος que da un consejo) 1. asamblea deliberativa, consejo (4 Mac 17,17); 2. decisión tomada como resultado de una



συµβούλιον, un calco semántico de lat. consilium: cf. BDF, 1961: 4-6, §5, (1)-(5); García Domingo, 1979; Piñero – Peláez, 1985: 189; Marcucci, 1993; Moulton et alii, vol. 4: 29; Bakker, 2010: 291; Horrocks, 2010: 126-128. 3.2. Selección del verbo soporte: λαµβάνω: Verbo soporte por excelencia en época clásica: ποιεῖσθαι, en voz media ≠ ποιεῖν, en voz activa (verbo pleno = "hacer, crear, causar, producir") (Jiménez, 2111; 2012; e.p.)  esperaríamos συµβούλιον ποιεῖσθαι.

2


Colocaciones verbo-nominales con συµβούλιον en el Nuevo Testamento: análisis comparado del griego y su traducción al latín.

Mª Dolores Jiménez López (UAH) XLIV Simposio SEL (Madrid, 28/01/2014)


 συµβουλήν/βουλήν ποιεῖσθαι: en época clásica y en Flavio Josefo (s. I d.C.): [Nótese que la Vulgata no traduce συµβούλιον λαµβάνω por consilium capio, sino por consilium ineo, la segunda colocación más frecuente en el corpus de (12); y por consilium facio, que no se documenta en el amplio corpus de (12).]

(10a) ὄρθριος ἥκων περὶ µὲν τούτου οὐδένα λόγον οὐδὲ συµβουλὴν ποιῇ, ("llegas de mañana sin haber hecho ningún cálculo ni deliberación conjunta sobre eso", Pl. Prt. 313b 4) (10b) Ἑκούσιον δὲ πῶς ἂν εἴη µᾶλλον ἢ εἴ τις, ὧν βουλὴν ποιοῖτο, ταῦτα παραχρῆµα ἐξεργάζοιτο; ("pero, ¿cómo no habría un [error] más involuntario que el llevar a la práctica inmediatamente aquello sobre lo que se ha tomado una decisión?" (Antipho 5.92) (10c) Οἱ δὲ Ἐρετριέες ἐπεξελθεῖν µὲν καὶ µαχέσασθαι οὐκ ἐποιεῦντο βουλήν ("los eritreos no tenían intención de realizar una salida y combatir" (Hdt. 6.101.7) (10d) τοὺς µὲν λόγους αὐτῆς διεκρούσατο, βουλὴν δ' ἐποιήσατο σὺν τοῖς φίλοις ὑποχείριον ἔχων ἀποκτεῖναι· ("rechazó sus palabras y deliberó con sus amigos si podía matarla", J. AJ, 15.98.5)

Una CVS suele correspoderse con un verbo simple: dar un paseo/pasear, hacer una presentación/presentar, tomar un decisión/decidir. συµβούλιον λαµβάνω = verbo simple συµβουλεύοµαι: συµβουλεύω act. aconsejar, recomendar [a alguien , rige dat.]; med. deliberar, decidir en común, acordar algo, rige ἵνα o inf.] (Delgado Jara, 2006, s.v.) En el NT son más frecuentes las colocaciones con συµβούλιον (7 ejs.) que el verbo συµβουλεύοµαι (2 ejs.), al contrario que en época clásica, donde es mayoritario el uso del verbo  diacrónicamente, ¿hay en griego un paulatino desarrollo de las CVS? (cf. Mayser, 1926, II, 1: 124-127)  ¿puede influir el latín en su mayor productividad en el NT?

Nuevo Testamento [cf. cuadro (1) y ejs. (2)] : συµβούλιον λαµβάνω: (11) esp. tomar una decisión, fr. prendre une décision, it. prendere una decisione, ingl. make a decision, al. eine Entscheidung treffen, gr. mod. λαµβάνω µια απόφαση.

4. Los ejemplos de Marcos: συµβούλιον λαµβάνω: siempre en Mateo (2a-e)  excepción, Marcos (3) y (4): ¿por qué?:

¿Por qué?  συµβούλιον λαµβάνω: calco semántico de consilium capio 'tomar una decisión', la CVS más frecuente con consilium en latín: cf. cuadro (12):

4.1. συµβούλιον δίδωµι vs. λαµβάνω:

Cuadro (12): colocaciones verbo-nominales más frecuentes con consilium en latín (Baños, 2014) consilium Plaut Ter. Caes. Cic. Nep. Sall Liv. Curt. Val. Tac. Gel total + . Max l capio ineo habeo1

9 2 1

4 2

36 18 -

51 28 8

5 2 -

6

do utor sequor

9 -

11 2

5 -

24 53 10

habeo2 con-/advoco dimitto

1

-

3 5

-

-

1



2

19 16 3

-

2 1 -

2 1 -

7 2 -

141 70 16

4 1

1

2 1

-

1 3 -

4 1

2 -

45 75 15

-

1

1

18 13

-

-

2 2

-

25 21

5

-

-

5

-

-

-

-

11

Pese al uso de un verbo soporte diferente, ambos ejemplos son idénticos: (2a) ἐξελθόντες δὲ οἱ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον κατ' αὐτοῦ, ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν. / Exeuntes autem pharisæi consilium faciebant adversus eum, quomodo perderent eum. ("En saliendo los fariseos, habido consejo contra él, tomaron la resolución de hacerle perecer", Ev.Matt. 12,14). (3) καὶ ἐξελθόντες οἱ Φαρισαῖοι εὐθὺς µετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν συµβούλιον ἐδίδουν κατ' αὐτοῦ ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν. / Et exeuntes pharisaei statim cum herodianis consilium faciebant adversus eum quomodo eum perderent ("Y saliendo los fariseos, habido luego consejo con los herodianos, tomaron la determinación de acabar con él", Ev.Marc. 3,6). ¿Otros ejemplos comparables con δίδωµι en NT? Solo γνώµην δίδωµι, pero significa "dar un consejo":

3


Colocaciones verbo-nominales con συµβούλιον en el Nuevo Testamento: análisis comparado del griego y su traducción al latín.

Mª Dolores Jiménez López (UAH) XLIV Simposio SEL (Madrid, 28/01/2014)


 (12a) Περὶ δὲ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν κυρίου οὐκ ἔχω, γνώµην δὲ δίδωµι ὡς ἠλεηµένος ὑπὸ κυρίου πιστὸς εἶναι. / De virginibus autem præceptum Domini non habeo, consilium autem do, tamquam misericordiam consecutus a Domino, ut sim fidelis. ("Acerca de las vírgenes no tengo precepto del Señor; pero doy consejo como quien misericordiosamente ha alcanzado del Señor el ser fiel", 1 Cor. 7,25) (12b) καὶ γνώµην ἐν τούτῳ δίδωµι· / Et consilium in hoc do. ("y en esto os doy consejo", 2 Cor. 8,10). Variantes textuales para συµβούλιον ἐδίδουν: εποιησαν, εποιουν, ποιουντες. Estilo de Marcos: griego popular, con semitismos  δίδωµι en Ev.Marc. 3,6: aramaísmo (Zerwick-Grosvenor,1993:108; Westcott-Hort, 2007: 842 s.v)  rasgo de la lengua materna de Marcos al formar la colocación (cf. hizo una decisión / tomó un decisión). Marcos recurre al latinismo συµβούλιον, pero lo construye con un verbo soporte que no resultaba 'natural' ni en latín ni en griego  Mateo escribe su Evangelio sirviéndose del texto de Marcos, pero suaviza los semitismos y corrige su estilo (Moulton et alii, 4 vol.: 37; Piñero-Peláez, 1995: 471)  Mateo explota el desarrollo del sustantivo συµβούλιον, un latinismo que ya había usado Marcos, pero no emplea como verbo soporte δίδωµι (un aramaísmo), sino λαµβάνω, es decir, el calco griego de la colocación latina completa consilium capio. 4.2. συµβούλιον ποιέω vs. ποιοῦµαι: (4) Καὶ εὐθὺς πρωῒ συµβούλιον ποιήσαντες οἱ ἀρχιερεῖς µετὰ τῶν πρεσβυτέρων καὶ γραµµατέων καὶ ὅλον τὸ συνέδριον, δήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήνεγκαν καὶ παρέδωκαν Πιλάτῳ. / Et confestim mane consilium facientes summi sacerdotes cum senioribus et scribis, id est universo concilio, vincientes Iesum duxerunt et tradiderunt Pilato. (“Y luego al amanecer, después de celebrar consejo los sumos sacerdotes con los ancianos y los escribas, es decir, todo el sanedrín, atando a Jesús, lo llevaron de allí y lo entregaron a Pilato”, Ev.Marc. 15,1). ¿Por qué en (4) se usa ποιέω en voz activa y no en media?



Koiné griega: retroceso de la voz media  en el NT, en las "perífrasis" del verbo ποιεῖσθαι con sustantivos verbales o nombres de acción, se usa el verbo en voz activa, en lugar de la esperable y clásica voz media (BDF, 1961: 163 §310; Mayser II 1, 128; Moulton et alii, vol. 3, p. 54 (§ 4))  En el NT encontramos: • CVS con ποιεῖσθαι, siempre en media, como en época clásica: (13a) Καὶ διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώµας διδάσκων καὶ πορείαν ποιούµενος εἰς Ἱεροσόλυµα. / Et ibat per civitates et castella docens et iter faciens in Jerusalem. ("Y pasaba por ciudades y aldeas enseñando y caminando hacia Jerusalén", Ev.Luc. 13, 22) (13b) Ἀγαπητοί, πᾶσαν σπουδὴν ποιούµενος γράφειν ὑµῖν περὶ τῆς κοινῆς ἡµῶν σωτηρίας … / Carissimi, omnem sollicitudinem faciens scribendi vobis de communi vestra salute ("Amados míos, poniendo yo toda mi diligencia en escribiros acerca de nuestra común salvación", Ep.Jud. 3, 1) (13c) Εὐχαριστοῦµεν τῷ θεῷ πάντοτε περὶ πάντων ὑµῶν µνείαν ποιούµενοι ἐπὶ τῶν προσευχῶν ἡµῶν, ἀδιαλείπτως µνηµονεύοντες ὑµῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης… / Gratias agimus Deo semper pro omnibus vobis, memoriam facientes in orationibus nostris, sine intermissione memores operis fidei vestrae et laboris caritatis… ("Damos gracias a Dios en todo tiempo por todos vosotros, haciendo memoria de vosotros en nuestras oraciones sin cesar, recordando la actividad de vuestra fe, y el trabajo de vuestra caridad", 1Ep.Thess. 1, 2) •

CVS con ποιέω, siempre en voz activa, donde en época clásica tendríamos usos similares siempre con voz media:

(14a) καὶ ἐδόθη αὐτῷ ποιῆσαι πόλεµον µετὰ τῶν ἁγίων καὶ νικῆσαι αὐτούς, / Et est datum illi bellum facere cum sanctis, et vincere illos, ("Y le fue dado hacer guerra contra los santos y vencerlos", Apoc. 13,7). (14b) καὶ ἐξουσίαν ἔδωκεν αὐτῷ κρίσιν ποιεῖν, ὅτι υἱὸς ἀνθρώπου ἐστίν / et potestatem dedit ei judicium facere, quia Filius hominis est. ("y [el Padre] le dio [al Hijo] poder de ejercer juicio, por cuanto es el Hijo del hombre", Ev.Jo. 5,27) (14c) καὶ ἰδών τινα ἀδικούµενον ἠµύνατο καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν τῷ καταπονουµένῳ πατάξας τὸν Αἰγύπτιον / Et cum vidisset quemdam injuriam patientem, vindicavit et fecit ultionem ei, qui opprimebatur, percusso Ægyptio.

4


Colocaciones verbo-nominales con συµβούλιον en el Nuevo Testamento: análisis comparado del griego y su traducción al latín.

Mª Dolores Jiménez López (UAH) XLIV Simposio SEL (Madrid, 28/01/2014)


 ("Y viendo a uno padecer agravio, acudió en su defensa y vengó al ofendido hiriendo al egipcio", Act. 7,24) Se interpretan por igual todos los ejemplos con ποιέω en voz activa –uso de la activa, en lugar de la media clásica (Moulton, vol. 3, p. 54 (§ 4)–, sin plantearse la posibilidad de que haya ejemplos que no sean "perífrasis" (CVS), sino que el verbo se emplee en su sentido pleno de 'hacer, crear, causar'. La pérdida de la sutil diferencia que representaba el empleo de la voz media o la activa de ποιέω, para distinguir las CVS de las que no lo eran, asemeja la situación del griego a la del latín, lengua en la que el verbo soporte facio  ambigüedad en la interpretación del texto griego  Dos interpretaciones posibles para (4): (i) voz activa por voz media (συµβούλιον ποιοῦµαι) como en (14); (ii) voz activa: uso pleno del verbo ποιέω ('hacer, crear, causar'): • contextualización del pasaje (Metzger, 1971: 117): cf. capítulo anterior (Ev.Marc. 14,55-65) (15) οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν ἔνοχον εἶναι θανάτου. ("Todos ellos le condenaron, diciendo ser reo de muerte", Ev.Marc. 14.64) (16) "En cuanto amaneció, los pontífices con los ancianos y escribas, es decir: todo el sanedrín, después de preparar la conclusión del acuerdo, ataron a Jesús, y lo llevaron y entregaron a Pilato", Ev.Marc. 15,1 (S. de Ausejo–M. Villanueva, Barcelona: Herder, 2003). • variantes textuales: ετοιµασαντες (ἑτοιµάζω 'preparar'), en lugar de ποιήσαντες. 5. Conclusión: El estudio de esta colocación verbo-nominal concreta ha permitido ilustrar, además, algunos aspectos de alcance general. Junto al análisis sincrónico, resulta de interés la perspectiva diacrónica y contrastiva: la posibilidad de que el griego desarrolle progresivamente el uso de las colocaciones, frente a su tendencia más restrictiva en época clásica; la influencia del latín, no solo en el desarrollo del mecanismo, sino en el préstamo de colocaciones; el reflejo del bilingüismo en su uso; las consecuencias de la



pérdida progresiva de la voz media para configurar construcciones con el verbo soporte por excelencia, el verbo ποιέω. REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS Adrados, F.R. (1999): Historia de la lengua griega, Madrid: Gredos. Baños, José Miguel (2014): "Consilium (habere, capere, dare): un sustantivo hecho predicado", en J.M. Baños et alii (eds.), Philologia, Universitas, Vita, Madrid: Escolar y Mayo, pp. 103-114. BDF = Blass, Friedrich – Debrunner, Albert – Funk, Robert W. (1961): A Greek Grammar of the New Testament and Other Early Christian Literature, Chicago-Londres: University of Chicago Press. Bubneník, Vit (1989): Hellenistic and Roman Greece as a Sociolinguistic Area, Amsterdam-Filadelfia: Benjamins. Christidis, Anastasios-Phoivos (ed.) (2007): A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity, 2 vols. Cambridge, Delgado Jara, Inmaculada (2006): Diccionario Griego-Español, Salamanca: Universidad Pontificia. Dickey, Eleanor (2012): "Latin Loanwords in Greek: A Preliminary Analysis", en M. Leiwo – H. Halla-aho – M. Vierros (eds.), Variation and Change in Greek and Latin, Helsinki: Papers and Monographs of the Finnish Institute at Athens 17, pp. 57–70 García Domingo, Enrique (1979): Latinismos en la koiné (en los documentos epigráficos desde el 212 a.J.c. hasta el 14 d.J.C.), Burgos: Colegio Universit. Burgos. García Santos, Amador (2006): Introducción al griego bíblico, Estella: EVD. ----- (2011): Diccionario del griego bíblico. Setenta y Nuevo Testamento, Estella: EVD. Gil, Luis (1987): "Ojeada a la koiné: ensayo de caracterización periodológica", Minerva 1, 1987, pp.81-91. Hoffman, Ernst G. – von Siebenthal, Heinrich (1985): Griechische Grammatik zum Neuen Testament, Riehen: Immanuel Verlag. Horrocks, Geoffrey (20102): Greek. A History of the Langue and its Speakers, Malden, MA: Wiley-Blackwell. Janse, Mark (2007): "The Greek of the New Testament", en A.F. Christidis (ed.), pp. 646-653.

5


Colocaciones verbo-nominales con συµβούλιον en el Nuevo Testamento: análisis comparado del griego y su traducción al latín.

Mª Dolores Jiménez López (UAH) XLIV Simposio SEL (Madrid, 28/01/2014)


 Jiménez López, Mª D. (2011): "El uso de ποιεῖσθαι en Lisias: construcciones con verbo soporte" LingRed 9, 2011, pp. 1-20. [http://www.linred.es/articulos_pdf/LR_articulo_04122011.pdf] ----- (2012): “Construcciones con verbo soporte, verbo simple y nombre predicativo: un ejemplo en griego antiguo”, Minerva 25, pp. 83-105. ----- (e.p.): "“On support verb constructions in ancient Greek”, Proceedings of the International Conference on Linguistics and Classical Languages, Amsterdam: Benjamins. LSJ = Liddle, Henry G. – Scott, Robert – Jones, Henry S. – McKenzie, Roderick (1992): A Greek-english Lexicon, Oxford University Press. Marcucci, Corrado (1993): "Inglussi latini sul greco del Nuovo Testamento", Filología Neotestamentaria, 6, pp. 3-30. Mayser, Edwin (1970): Grammatik der griechischen Papyri aus der PtoleMäerzeit, Berlin-Leipzig: de Gruyter (1926-19382). Metzger, Bruce M. (1971): A textual Commentary on the Greek New Testament, Londres-Nueva York: United Bible Societies. Moulton, James H. – Milligan, George (1929): The Vocabulary of the Greek Testament illustrated from the Papyri and other Non-Literary Sources, Londres [en red: https://archive.org/details/vocabularyofgree00mouluoft] Moulton, James H – Howard, F.W. – Turner, Nigel (1906-1976): A Grammar of New Testament Greek, 4 vols., Edimburgo: T. & T. Clark. [con sucesivas reimpr.]. Nestle, Eberhard y Erwin – Aland, Barbara y Kurt (en colab. con J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger) (2005): Novum



Testamentum Graece et Latine, Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, (20024 corr.). O'Callaghan, José (1997): Nuevo Testamento griego-español, Madrid: Biblioteca de autores cristianos. Peláez, Jesús (1993): "El evangelio de Mateo. Origen, forma y función", en A. Piñero (ed.), Fuentes del cristianismo, Córdoba-Madrid: El Almendro-Univ. Complutense, pp.117-154. Piñero, Antonio (20072): Guía para entender el Nuevo Testamento, Madrid: Editorial Trotta. Piñero, Antonio – Peláez, Jesús (1995): El Nuevo Testamento. Introducción al estudio de los primeros escritos cristianos, Córdoba-Madrid: Ediciones El Almendro. Rocchette, Bruno (2010): "Greek and Latin Bilingualism", en E.J. Bakker (ed.), A Companion to the ancient Greek Language, Malden, MA: Wiley-Blackwell, pp. 282-293. Silva, M. (1976): "Semantic Borrowing in the New Testament", New Testament Studies, 22, pp. 104-110. Strong, James S.T.D. (1997): Greek Dictionary of the New Testament, Albany: Ages Software. Version 1.0. (Versión española: Ed. Caribe, 2002). Westcott, Brooke F. – Hort, Fenton J. (2007): The Greek New Testament with Dictionary, Peabody, Mass., Hendrickson Publishers (Cambridge: Macmillan, 1885). Zerwick, Max S.J. – Grosvenor, Mary (19934): A Grammatical Analysis of the Greek New Testament, Roma: Pontificio Istituto Biblico (Roma, 1966).

6


Lihat lebih banyak...

Comentarios

Copyright © 2017 DATOSPDF Inc.