Bilimsel Dergilerde Makale Yayımlama Süreci (Publication Process of Scientific Journals)

Bilimsel Dergilerde Makale Yayımlama Süreci Serhat Adem SOP serhatademsop.wordpress.com 03.05.2014

Bilimsel dergilere yayımlanmak üzere gönderilen makaleler genel olarak Şekil 1’de görselleştirilmiş olan süreçten

geçmektedir.

önerilmesiyle

Makalenin

birlikte

dergiye

sürecin birinci

aşaması başlamaktadır. Bu aşamada, dergiye sunulan makale öncelikle editörün kontrolünden geçmektedir. Makalenin bilimsel açıdan yetersiz olması (tasarımın zayıflığı, yöntem hatası vb.), özgünlüğünün olmaması, derginin hedef kitlesine hitap etmemesi gibi nedenlerle yayına uygun bulunmaması durumunda, bu karar uygun ve anlaşılabilir bir şekilde yazara bildirilmektedir (Kutsal, 2011: 12). Yayımlanamayacak kadar ciddi düzeltme gerektiren yazılar editör tarafından reddedilmektedir. Makale, editör tarafından dergide yayımlanabilir olarak değerlendirildiğinde ise konu ile ilgili hakemlerin ataması yapılmaktadır. İkinci aşama, ön kabulü yapılan makalenin değerlendirilme sürecini kapsamaktadır. Bu aşamada; makalenin gecikmeden değerlendirilmesi, değerlendirme için uygun bir prosedürün geliştirilmesi, yazar isminin gizli tutulması, hakemlerin belirlenmesi ve hakemlerden gelen değerlendirme raporlarının makale yazarına iletilmesi gibi konular editörün kontrolündedir (Kutsal, 2006: 68; Graf vd., 2007: 8; Yıldızeli, 2011: 130). Yayım sürecinin bu aşamasında, dergiye sunulmuş olan

makaleyi

değerlendirmeye

alan

hakemler; doğrudan

yayımlanabilir, düzeltilip

yayımlanabilir ya

da yayımlanamaz yargılarından bir tanesini temel alarak, detaylı bir değerlendirme raporu sunmaktadır. Bu bağlamda, önemli bir görevi yerine getiren hakemler ne derece uygun seçilirse değerlendirmeler de o düzeyde anlamlı olmaktadır (Kutsal, 2006). Son yıllarda, bilimsel çalışmalarda kullanılan istatistiksel analizlerin değerlendirilmesi için özel hakemlerden destek alındığı görülmektedir. Buna ek olarak, bazı bilimsel dergilerin istatistik alanında değerlendirmeler yapabilen özel editörler ile çalışmaya başladığını da belirtmek gerekmektedir (Ruacan, 2005: 149). Üçüncü aşamada editör, hakemlerden gelen değerlendirme raporlarını inceleyerek mevcut duruma ilişkin bir rapor düzenlemektedir. Bunun ardından, hakem raporları ile birlikte kendi raporunu da yazara iletmektedir. Editör raporuna bağlı olarak dördüncü aşamada makalenin yazarı, kabul edilen makalesi için varsa gerekli düzeltmeleri yerine getirmekte ve son kontrollerini yaparak çalışmasını tekrar editöre iletmektedir. Makalenin son durumunu inceleyen editör ise gerektiği takdirde bir kez daha hakem değerlendirmesine başvurabilmektedir. Böylece yeni düzeltmelerin istenmesi ve değerlendirme süreci tekrarlanması durumu oluşabilmektedir. Beşinci aşama, yapılan tüm değerlendirme ve düzeltmelerin editör tarafından kabul edildiği ve makale için yayım onayının verildiği aşamadır. Yayım kararına ilişkin raporun yazara iletilmesiyle birlikte yayım sürecindeki düzeltme vb. işlemlerin tamamlandığı anlaşılmaktadır. Bu aşamada yazar, artık çalışmasının yayımlanacağı tarihi beklemeye başlamaktadır. Makalenin matbaa ya da elektronik ortamda yayımlanmasıyla birlikte yazara derginin son sayısı hakkında bilgi verilmekte ve yayım süreci sonlandırılmaktadır. Böylece makale, bilim kamuoyuna ve okuyucularına ulaşabilmektedir.

Kullanılan Kaynaklar  Graf, C., Wager, E., Bowman, A., Fiack,S., Scott-Lichter, D., Robinson, A. (2007). Best Practice Guidelines on Publication Ethics: A Publisher’s Perspective.International Journal of Clinical Practice. 61: 1-26. 

Kutsal, Y.G. (2006). Editörün Katkı ve Sorumlulukları. içinde: Yılmaz, O. (ed.): Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık – 2006. Ankara: TÜBİTAK-ULAKBİM. s.67-72.



Kutsal, Y.G. (2011). Editör Olmak. içinde: Yılmaz, O. (ed.): Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık – 2011. Ankara: TÜBİTAK-ULAKBİM. s.11-18.



Ruacan, Ş. (2005). Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İlkeler. Gazi Tıp Dergisi. 16(4). 149-149.



Yıldızeli, A. (2011). Akademik Dergiler, Editörlüğü İlgilendiren Sorunları ve “Bilgi Dünyası”. Bilgi Dünyası. 12(1): 128-144. *****

Not: Bu sürecin detaylı anlatımı ve akademik amaçlı kullanım için aşağıdaki künye bilgisinden faydalanınız… Sop, S.A. (2014). Bir Makale Yayım Sürecinin Yayın Etiği Açısından Değerlendirilmesi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi (04–05 Nisan): Kuşadası, Aydın. s: 498-516.

Kaynak: https://serhatademsop.wordpress.com/2014/05/03/makale-yayimlama-sureci/