Αυτό-εξόριστοι του Πνεύματος - Αυτό-εξόριστοι του περιβάλλοντος (Theology & Ecological crisis, EN Abstract)

Αθανάσιος Kων. Δεβετζίδης τ. Γραμματέας Ε.Ι.Ν. / Κ.Π.Ε. Ελευθερίου - Κορδελιού Μεταπτυχιακός Φοιτητής Κοινωνιολογίας του Χριστιανισμού Τμήμα Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ

“Αυτοεξόριστοι του Πνεύματος - αυτοεξόριστοι του περιβάλλοντος: Το δράμα και οι δρόμοι για τη λύση του”

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Της εισήγησης στο Α’ Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο

«ΘΕΟΣ ΚΤΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΣ: υπό το πρίσμα της περιβαλλοντικής καταστροφής» του Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ «Απ. Ιάσων ο Θεσσαλονικεύς», που πραγματοποιήθηκε στα Δίκελλα του Ν. Έβρου 16 – 20 Ιουνίου 2010. Υπό την Αιγίδα του Σεβ. Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως κ.κ. ΑΝΘΙΜΟΥ.

1

Ο χαρακτήρας μιας θεολογικής τοποθέτησης είναι πάντοτε διττός, καλείται όχι απλά να περιγράψει ή να αναλύσει τα αίτια και να εκθέσει τα ειδικότερα στοιχεία ενός προβλήματος, αλλά να αποδώσει όσο το δυνατόν πιο πιστά την αυθεντική και αληθινή διδασκαλία

της

Εκκλησίας

μας, προτείνοντας

λύσεις

στο ανθρώπινο μέτρο

προτάσσοντας έναν διαφορετικό δρόμο και τρόπο ζωής. Το πλαίσιο ωστόσο για μια τέτοια εργασία προϋποθέτει την αναγνώριση ενός υλιστικού – καταναλωτικού πνεύματος που κυριαρχεί στην εποχή μας, το οποίο σε συνδυασμό με τις στρεβλές ατομοκρατικές αντιλήψεις,

δημιουργεί

πρόσθετες

επιπλοκές

στη

σύγχρονη

κοινωνία

των

αλληλεξαρτήσεων. Παρ’ όλα αυτά προέχει η ανάδειξη της ενθάρρυνσης για τη μεταβολή του νοός, η έμπνευση της αισιοδοξίας για το μέλλον και πρωτίστως η προβολή της ελπίδας ως χριστιανική αρετή και ως ομολογία πίστεως. Τα προβλήματα του κόσμου αυτού είτε είναι κοινωνικά είτε είναι πολιτικά ή αφορούν στην οικολογική κρίση πηγάζουν από τα βαθύτερα αίτια μιας πνευματικής κρίσης, από το έλλειμμα ήθους, από την περιθωριοποίηση και σχετικοποίηση των χριστιανικών αληθειών στον ανθρώπινο βίο. Ο άνθρωπος σήμερα βρίσκεται σε μια ιδιότυπη εξορία από τον φυσικό κόσμο, αφού πρώτα αυτοεξορίστηκε από τον Θεό και τον συνάνθρωπο, αδιαφόρησε για τις φυσικές συνέπειες της κοινωνίας του με τον Χριστό -αγάπη, αλληλεγγύη, ενότητα, κοινωνική δικαιοσύνη- λησμόνησε την ευθύνη του να ενεργεί ως «ιερέας της κτίσεως» ώστε να οδηγήσει και όλη την κτιστή δημιουργία στη σωτηρία. Έτσι θα μπορούσε να θεωρηθεί η περιβαλλοντική καταστροφή -κλιματική αλλαγή, ελάττωση βιοποικιλότητας, ερημοποίηση, μόλυνση υδάτων, ατμοσφαιρική ρύπανση- ως απόρροια και έκφανση της εκκοσμίκευσης. Η πορεία αυτή όμως είναι αναστρέψιμη, αρκεί να προστρέξουμε στον πλούτο της πατερικής μας παράδοσης, για παράδειγμα η νηπτική γραμματεία έχει να προσφέρει ένα ευρύτατο consensus χρήσιμο και στον διάλογο μεταξύ των επιστημών -π.χ. διασύνδεση

2

περιβαλλοντικής αγωγής και θεολογικής παιδείας-. Επί του πρακτέου επισημαίνεται η αναγκαιότητα για περισσότερη παιδεία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος λέγει εμφατικά «η παιδεία θα σώσει το περιβάλλον!», προκύπτει έτσι ένα αίτημα παιδείας και πολιτισμού. Με δεδομένο ότι τα προβλήματα του περιβάλλοντος δεν γνωρίζουν σύνορα και ότι τα ζητήματα του περιβάλλοντος είναι δια-θεματικά -αδόμητοι χώροι και προσβασιμότητα ΑμεΑ, ελεύθερος χρόνος και πράσινο στην πόλη, κ.λπ- είναι εφικτή η ανάληψη μιας αμιγώς εκκλησιαστικής πρωτοβουλίας με πολλαπλές ευεργετικές συνέπειες. Συνεπώς για την αντιμετώπιση του ελλείμματος παιδείας, ευαισθητοποίησης και τον επαναπροσδιορισμό των αξιακών προτύπων που ευθύνεται για την πολύπλευρη κρίση των ημερών μας, είναι δυνατή η εκ παραλλήλου αναδιάρθρωση, βελτίωση και ανάπτυξη του προσφερόμενου ποιμαντικού-κοινωνικού έργου μέσω των ενοριών σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του θεολογικού μας δυναμικού. Προτείνεται λοιπόν ο συνδυασμός της χρήσης πόρων και τεχνογνωσίας από τις νέες ειδικές εκπαιδευτικές δομές που αναπτύσσονται για την Αειφορία και την δια Βίου Μάθηση με την μεταφορά τους και στο πεδίο της ενοριακής κοινότητας με την φροντίδα και επιμέλεια των λαϊκών πτυχιούχων θεολογίας, οι οποίοι πρώτιστα είναι και παιδαγωγοί.

3

Athanasios Kon. Devetzidis former Secretary of the Center of Environmental Education of Eleftherio – Kordelio Thessalonikis / National Youth Foundation Postgraduate Student on Sociology of Religion School of Pastoral and Social Theology – AUTh

“Self-exiles of the Spirit – Self-exiles of the environment; The drama and ways to denouement”

SUMMARY of the presented paper at the 1st Panhellenic Interdisciplinary Conference of the Postgraduates Society of the School of Theology AUTH – “St. Apostle the Thessalonikian” which took place on Nea Makri , Evros 16 – 20 June 2010 Under presence and blessing of his Eminence the Metropolitan of Alexandroupolis, Traianoupolis and Thrace ANTHIMOS

4

The character of a theological thesis is always twofold, it’s mission isn’t just to describe or analyze the causes or to expose the special data of a problem, but to impute with accuracy the most authentic and true doctrine of our Orthodox Church, proposing realistic ways in human scale suggesting a different way and mean of life style. However, the context for such operation implies the acknowledgment of the materialistic spirit of our times, which in combination with the perverse egoistic perceptions, creates additional complications to the modern society of interdependencies. Nevertheless it’s important to encourage for repentance, to inspire optimism for the future and primarily to promote the hope as a true Christian value and as a confession of faith. The global problems, social, political or ecological have a common ground this is the mental crisis, by lack of moral values, by marginalization and relativism of the Christian truth in the human life. There is a peculiar exile from nature, after his self-banishment from God and 'plision' , neglecting about the physical consequences of his communion with Jesus Christ such as

-love, solidarity, unity, social justice-

forgot his responsibility to behave and act as a “priest of nature” in order to deliver the entire creation to salvation. Thus, the environmental disaster -i.e.

climate change, Biodiversity reduction, desertification, water infection, air pollution-

it could be considered as aftereffect and as a result of the

secularization. However, this course is reversible, it is enough to make use the fortune of our patristic tradition, it has the capacity to promote a wide consensus useful for the interdisciplinary dialogue, such as the linking of environmental education and theological learning. His Holiness the Ecumenical Patriarch

5

Bartholomew emphasizes that “education can save the environment!” , it is clear that there is a demand for education and culture. Given the fact that the environmental problems have no borders and all the ecological issues are interdisciplinary –unstructured areas, disabled accessibility, leisure and green on city, etc.- it’s possible a purely ecclesiastical initiative with multiple beneficial consequences. Thereafter, for the confrontation of lack of moral, lack of education, lack of sensitivity, the redefinition of value standards and patterns which it’s responsible for the multifaceted crisis of our times, it’s possible a parallel restruction, retrieval, and development of the offered pastoral and social work of the church through the urban parish in a combination with the use of the theological staff. Finally, we suggest lifelong learning for environmental awareness engaging parish.

6